Hoe Structuur en Routine Bijdragen aan Begrip van Tijd
Veel ouders herkennen de vraag “Papa, moet ik naar de BSO?” Kinderen denken nog niet zoals volwassenen over tijd en hebben begeleiding nodig om een besef van tijd te ontwikkelen. Studies in de ontwikkelingspsychologie tonen aan dat kinderen tijdsbesef pas geleidelijk ontwikkelen, en dat de eerste jaren cruciaal zijn.
Dit artikel biedt inzicht in de fasen van tijdsontwikkeling bij kinderen en hoe je als ouder kunt bijdragen
aan een gezond begrip van tijd.
2-4 Jaar: Structuur als Basis voor Tijdsbewustzijn
Onderzoek wijst uit dat kinderen jonger dan drie jaar nog geen bewust tijdsbesef hebben, vooral omdat hun prefrontale cortex – het hersengebied dat verantwoordelijk is voor planning en tijdsperceptie – nog niet volledig ontwikkeld is. In deze vroege levensfase helpt een consistente dagelijkse routine om basispatronen te herkennen. Concrete zinnen zoals “We gaan nu eten, daarna tandenpoetsen, en dan naar opa en oma” zijn voor peuters begrijpelijker dan abstractere tijdsaanduidingen zoals “straks.”
Praktisch Toepassen
De Amerikaanse psycholoog Dr. John Weisz benadrukt dat voorspelbare activiteiten en een vast dagritme peuters houvast bieden, waardoor ze hun dag overzichtelijker kunnen indelen. Een duidelijke volgorde van activiteiten kan helpen om hen een basisbegrip van tijd te geven.
Na 4 Jaar: Het Eerste Begrip van Dagen en Seizoenen
Wanneer kinderen in de kleuterklas zitten, beginnen ze tijdsbegrippen zoals “vandaag,” “morgen,” en “gisteren” te leren. Kinderen kunnen rond hun vierde of vijfde jaar dagen van de week en seizoenen beter begrijpen wanneer ze deze herhaaldelijk horen en gebruiken. Kleuteronderwijs speelt hierin een grote rol; kringgesprekken, liedjes en verhaaltjes helpen kinderen om routine in tijd te herkennen. Dit soort activiteiten heeft een sterke positieve invloed op de ontwikkeling van tijdsbesef bij kleuters.
Praktisch Toepassen
Thuis kun je aansluiten bij wat kinderen op school leren door regelmatig de dagen van de week te benoemen en te bespreken wat er op welke dag gebeurt. Het gebruik van visuele hulpmiddelen zoals weekplanners en kalenders
zal de verbinding met tijd versterken.
Na 6 Jaar: Klokkijken en Dagdelen Begrijpen
Vanaf ongeveer zes jaar kunnen kinderen vaak dagdelen zoals ochtend, middag en avond in de juiste volgorde plaatsen. De meeste kinderen ontwikkelen tegen deze leeftijd de mogelijkheid om klokken te lezen, meestal beginnend met analoge klokken. Klokkijken is echter een vaardigheid die, net als tijdsbesef,
oefening en herhaling vraagt.
Praktisch Toepassen
Oefenen met een analoge klok thuis versterkt de schoolse leermomenten. Je kunt bijvoorbeeld vragen waar de grote en kleine wijzer staan en zo de basis leggen voor een goed tijdsbesef.
Help je kind met een snellere vooruitgang in tijdsbegrip van je kind.
Stuur een berichtje met het woordje ‘leerklok’ dan stuur ik een de Favorietje leerklok template direct per mail.
Na 10 Jaar: Van Klokkijken naar Plannen
Hoewel kinderen vanaf hun tiende vaak goed kunnen klokkijken, blijft plannen vaak een uitdaging. Tieners ervaren tijd anders dan volwassenen en kunnen moeite hebben met het overzien van langere perioden. Onderzoek in de adolescentiepsychologie wijst uit dat de tijdsperceptie bij tieners minder nauwkeurig is, wat verklaart waarom deadlines en afspraken vaak ver weg lijken.
Praktisch Toepassen
Plannen kun je oefenen met een weekplanner, kalenders en aftelkalenders, zoals “nog 7 dagen tot je Citotoets.” Deze methoden blijken effectief te zijn om tieners meer verantwoordelijkheid te
laten nemen voor hun tijdsplanning.
Conclusie
Tijdsbesef ontwikkelen is een complex proces dat door de jaren heen groeit. Ouders kunnen dit proces ondersteunen door structuur te bieden en tijdsbewustzijn geleidelijk in de dagelijkse routine in te bouwen. Wetenschappelijk onderzoek onderstreept dat voorspelbaarheid en herhaling belangrijke elementen zijn voor de ontwikkeling van tijdsperceptie bij kinderen. Hulpmiddelen zoals dagritmekaarten en weekplanners bieden visuele ondersteuning en kunnen kinderen helpen het concept van tijd beter te begrijpen.
Referenties
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste Favorietjes en exclusieve acties.